W dniu 2 września 2022 roku Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Gdańsku zorganizował debatę w formie online pt. „Migracje a zmiana klimatu – co do 2050 roku?”, której gośćmi byli: Katarzyna Zajdel-Kurowska – ekonomistka, Dyrektor Wykonawcza w Grupie Banku Światowego. Przed objęciem funkcji dyrektor wykonawczej, członkini Zarządu NBP odpowiedzialna za zarządzanie aktywami rezerwowymi oraz zarządzanie ryzykiem finansowym i operacyjnym. Wcześniej pełniła funkcję zastępcy dyrektora wykonawczego w Międzynarodowym Funduszu Walutowym, a w latach 2007‐2009 – wiceministra finansów, profesor Sylwia Mrozowska – doktor hab. nauk o polityce i administracji, profesor Uniwersytetu Gdańskiego, dyrektor Centrum Zrównoważonego Rozwoju, członek Team Europe, członek Rady Koordynacyjnej ds. Morskiej Energetyki Wiatrowej; koordynator wiodący grupy 5 edukacja społeczna. Prowadzi badania w obszarze społecznych i politycznych uwarunkowań rozwoju technologii energetycznych, strategii, lobbingu i partycypacji. W tym zakresie opublikowała kilkadziesiąt prac naukowych, zredagowała i współredagowała sześć prac zbiorowych, Łukasz Bień – Dyrektor Biura Centrum Aktywności Studenckiej i Doktoranckiej Uniwersytetu Gdańskiego. Doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych i Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego. Jego zainteresowania badawcze związane są między innymi z politycznością w działaniach obywatelskich i artystycznych oraz historią Uniwersytetu Gdańskiego oraz Elżbieta Czapka – socjolog, obecnie zatrudniona w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Gdańskiego oraz w Oslo Met – Oslo Metropolitan University. Jej zainteresowania badawcze obejmują: poakcesyjne polskie migracje, uchodźstwo, migracje i zdrowie oraz międzykulturową opiekę nad osobami starszymi.
Wydarzenie odbyło się w formie online poprzez platformę internetową, a poprowadził je Andrzej Skiba – koordynator Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Gdańsku.
Podczas dyskusji poruszono szereg kwestii związanych z wpływem zmian klimatycznych na migrację oraz z działalnością Banku Światowego w zakresie przeciwdziałania negatywnym skutkom klimatycznym.
Spotkanie rozpoczęto przedstawieniem gości oraz przywitaniem słuchaczy.
Dyskusja online została poprzedzona krótkim wykładem Katarzyny Zajdel-Kurowskiej, która zwróciła uwagę na postępujący problem ze zmianami klimatycznymi:
Jednym ze skutków zmian klimatu są migracje, które przyspieszają ze względu na negatywne skutki klimatyczne – niedobory wody, czystego powietrza czy braku umiarkowanej temperatury powietrza. Przez te czynniki migracja i wędrówki ludów będą postępować.
Katarzyna Zajdel-Kurowska wskazywała na wyzwania wynikające z migracji:
Badania wskazują, że do 2050 roku około miliard osób może zmienić miejsce zamieszkania, co wpłynie na strukturę społeczną, skutki ekonomiczne i polityczne. Wielkie migracje będą przybierać na sile i musimy być na to przygotowani.
Profesor Sylwia Mrozowska wskazywała kierunki potencjalnej wędrówki ludów związanej ze zmianami klimatu:
Brak reakcji na zmiany klimatu mogą wpłynąć na życie w Europie Środkowo-Wschodniej. Kierunki migracji, np. z Afryki do Unii Europejskiej mogą objąć także nasz region, który może być miejscem docelowym migracji z powodu zmian klimatycznych.
Katarzyna Zajdel-Kurowski kontynuowała wątek związany z migracją:
Brakuje wody, mamy susze, powodzie i pożary, które powodują, iż ludzie będą zmieniać miejsca zamieszkania i osiedlać obszary, które są wciąż przyjazne człowiekowi. Z tego powodu czekają nas gigantyczne wędrówki ludów.
Profesor Sylwia Mrozowska:
Migracja, którą obserwujemy obecnie w kontekście wojny na Ukrainie, ma inny wymiar niż migracja klimatyczna, która polega na tym, że chcemy mieszkać w danym miejscu, ale warunki klimatyczne, np. susze, powodzie na to nie pozwalają. (…) Temat migracji z powodu zmian klimatu jest bardzo istotny. Na plecach mamy już ten suchy podmuch – jeśli nie przygotujemy się na to teraz, to będzie nam ciężko reagować na zjawiska, które nas zaskoczą.
Łukasz Bień mówił o innych powodach migracji:
Powodem migracji są także nierówności, w obrębie konkretnych społeczeństw, dlatego często też te migracje występują w ramach państw, ale powodem są także nierówności pomiędzy społeczeństwami. Europejczycy boją się, np. tego, czy będzie ich stać, aby mieć na paliwo do auta, a mieszkańcy Rogu Afryki boją się tego, czy będą mieli co jeść. (…) Mieszkańców mniej uprzemysłowionych części świata irytuje pogląd, iż wszyscy są odpowiedzialni za katastrofę ekologiczną. Oni po prostu w mniejszym stopniu odpowiadają za to, ponieważ nie konsumują tak jak państwa Zachodu.
Doktor Elżbieta Czapka odniosła się do tematu migracji klimatycznej w kontekście socjologicznym:
Historią ludzkości jest historia migracji, która jest czymś normalnym. Zmiany klimatu napędzają migrację, gdzie ludzie poszukują lepszych perspektyw życia w innymi miejscu. Ludzie mają prawo szukać lepszych warunków życia. Nie jest prostym w tej chwili migrować do Europy. Często najbiedniejszych nie stać na to, aby wyjechać. Trzy czwarte uchodźców klimatycznych migruje wewnątrz swoich krajów. To tam powinna być skierowana pomoc. (…) Migracja klimatyczna przyciąga coraz większą uwagę badaczy.
Katarzyna Zajdel-Kurowska opowiedziała także o misji i celach Banku Światowego:
Badania Banku Światowego mówią o zagrożeniach dla całego globu, wynikających m. in. z podnoszenia się wód oceanów. Działania, które podejmujemy mają służyć temu, aby przeciwdziałać podnoszeniu się temperatury, przez które topią się lodowce. Celem Banku Światowego jest walka z ubóstwem i kreowanie zrównoważonego rozwoju. Nasze projekty muszą spełniać cele rozwojowe. Projekty są odpowiedzią na prośby rządów państw i są związane z pomocą m. in. społeczną, klimatyczną czy infrastrukturalną.
Na koniec spotkania podziękowano ekspertom oraz słuchaczom, którzy dołączyli się do debaty i zadawali pytania. Organizatorami oraz partnerami wydarzenia byli: Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Gdańsku, Instytut Politologii Uniwersytetu Gdańskiego, Centrum Zrównoważonego Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Instytut Debaty Publicznej oraz Centrum Aktywności Studenckiej i Doktoranckiej Uniwersytetu Gdańskiego.
