W dniu 4 kwietnia 2023 r. Rada Praw Człowieka ONZ przyjęła rezolucję przedłużającą funkcjonowanie mechanizmu międzynarodowego służącego dochodzeniu odpowiedzialności za naruszenia praw człowieka na Białorusi, do których dochodzi w tym państwie w związku ze sfałszowanymi wyborami prezydenckimi w 2020 r.
Funkcjonowanie mechanizmu ONZ ma kluczowe znaczenie w obliczu bezprecedensowej skali łamania praw człowieka na Białorusi. Władze białoruskie nie ustają w prześladowaniach społeczeństwa obywatelskiego, w tym obrońców praw człowieka, dziennikarzy, prawników oraz Polaków na Białorusi.
Nabiera on tym większego znaczenia, że od początku bieżącego roku władze Białorusi dodatkowo zaostrzyły represje wobec własnego społeczeństwa. Rozpoczęły się pokazowe procesy polityczne, mające na celu zastraszenie oraz złamanie wszystkich osób krytycznie postrzegających politykę władz w Mińsku. Na kary wieloletniego więzienia skazani zostali m.in. Andrzej Poczobut, dziennikarz i jeden z liderów Związku Polaków na Białorusi, Aleś Bialacki, laureat zeszłorocznej Pokojowej Nagrody Nobla oraz lider organizacji Viasna, Maryna Zołotava i Ludmiła Czekina, dziennikarki niezależnego portalu Tut.by, a także w procesie prowadzonym in absentia liderzy demokratycznej Białorusi Swiatłana Cichanouska oraz Paweł Łatuszka.
Liczba więźniów politycznych na Białorusi stale rośnie i przekroczyła już 1450. Zapowiadana od wielu miesięcy amnestia nie doprowadziła do uwolnienia ani jednego z nich. Co gorsza władze białoruskie rozpoczęły prześladowania adwokatów, którzy zdecydowali się bronić więźniów politycznych, aby dodatkowo zastraszyć osoby bezprawnie przetrzymywane i odciąć możliwość komunikacji z nimi. Ilustracją tego, jak dramatyczne warunki panują w białoruskich więzieniach i aresztach jest niedawna próba samobójcza opozycyjnego bloggera Ihara Łosika.
Po rozpoczęciu rosyjskiej agresji na Ukrainę, wspartej politycznie, wojskowo i logistycznie przez władze w Mińsku, kilkukrotnie rozszerzono zakres stosowania kary śmierci na Białorusi m.in. za zdradę państwa popełnioną przez funkcjonariusza na odpowiedzialnym stanowisku, funkcjonariusza publicznego lub osobę posiadającą status wojskowego. Surowo karani są obywatele wyrażający sprzeciw wobec wojny i zaangażowaniu w nią Białorusi.
Nie ustają prześladowania wobec Polaków na Białorusi, traktowanych przez władze w Mińsku jako zakładnicy polityczni.
Wzywamy władze Białorusi do:
· uwolnienia i rehabilitacji wszystkich więźniów politycznych, co jest warunkiem koniecznym dla rozpoczęcia dialogu na rzecz rozwiązania kryzysu wewnętrznego na Białorusi;
· wyciągnięcia konsekwencji wobec wszystkich odpowiedzialnych za trwające represje oraz nieludzkie traktowanie osób zatrzymanych przez białoruskie służby;
· zaprzestania polityki dyskryminacji narodowej i prześladowań Polaków na Białorusi, w tym niszczenia ich tożsamości i historycznego dziedzictwa.
· Zaprzestania łamania prawa międzynarodowego i wspierania agresji Rosji przeciwko Ukrainie.
Polska będzie kontynuować politykę wspierania dążeń Białorusinów do budowy wolnej, demokratycznej, suwerennej i silnej Białorusi, trwale związanej z europejską rodziną państw demokratycznych i działającej na rzecz wzmocnienia bezpieczeństwa europejskiego.
Łukasz Jasina
Rzecznik Prasowy MSZ
