W dniu 25 lipca 2023 roku Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Gdańsku zorganizował debatę w formule online pt. „Szwecja i Finlandia w NATO – ostatnia prosta?”, której gośćmi byli prof. Piotr Mickiewicz, dr Damian Szacawa, gen. prof. Bogusław Pacek, płk dr inż. Marek Kulczycki oraz prof. Hubert Królikowski.
Wydarzenie odbyło się w formie online poprzez platformę internetową ClickMeeting, a poprowadził je Andrzej Skiba – konsultant Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Gdańsku.
Podczas dyskusji poruszono szereg kwestii związanych z działalnością Paktu Północnoatlantyckiego w basenie Morza Bałtyckiego, procesem akcesji Szwecji i Finlandii do NATO oraz zagrożeniem militarnym ze strony Federacji Rosyjskiej oraz jej działalnością na Bałtyku. Spotkanie rozpoczęto przedstawieniem gości oraz przywitaniem słuchaczy.
Eksperci rozpoczęli dyskusję od zagadnienia związanego z akcesją Finlandii i Szwecji do NATO. Jako pierwszy wypowiedział się profesor Hubert Królikowski:
Finlandia i Szwecja wniosą bardzo dużo do NATO. Państwa te dysponują dużymi rezerwami, wyszkolonymi żołnierzami i nowoczesnym sprzętem, co jest istotne w wypadku jakiegokolwiek konfliktu. Finlandia i Szwecja mają wysoko rozwinięte zdolności wywiadowcze. Jest to element nie do przecenienia, co pokazuje historia wojen. Jest to kluczowe dla powodzenia własnych działań. (…) Rozszerzenie NATO o Szwecję i Finlandię nie zwalnia polskich decydentów od wzmacniania potencjału polskich sił zbrojnych. Sojusznicy są zobowiązani do tworzenia i utrzymywania zdolności opierania się atakom zbrojnym.
Profesor Hubert Królikowski wspomniał o konsekwencjach przyjęcia nowych państw w szeregi NATO:
Przesunięcie granic NATO zmienia pozycję państw bałtyckich, Polski i Kaliningradu. Mówiąc w skrócie: polepsza sytuację państw bałtyckich i Polski, zaś utrudnia planowanie i przygotowanie Rosji.
O przyjęciu Finlandii i Szwecji do NATO wypowiedział się gen. prof. Bogusław Pacek:
Przyjęcie Finlandii do NATO jest istotne z punktu widzenia militarnego. Rosja musi mieć teraz przygotowane środki do działania na dużym terenie, jakim jest granica z Finlandią. Dołączenie Szwecji i Finlandii do NATO jest militarnie i politycznie wartością dodaną, która ma znaczenie dla państw bałtyckich i Polski.
O tym samym zagadnieniu płk dr inż. Marek Kulczycki mówił:
Współpraca w ramach wspólnych ćwiczeń Szwecji, Finlandii i NATO przebiega od bardzo dawna, od lat 90-tych. Przyjęcie tych państw do sojuszu to wartość pod względem strategicznym, operacyjnym i taktycznym.
Profesor Hubert Królikowski wypowiedział się podczas debaty w kontekście prowadzonej przez Rosję dezinformacji:
Z Rosją mamy taki problem, że to, co wiemy o tym kraju to taka mieszanka komentarzy dotyczących zdarzeń, które już zaszły, bo tak naprawdę, co planują Rosjanie najczęściej widzimy po fakcie, gdzie później cały świat jest zaskoczony.
Generał prof. Bogusław Pacek mówił o rosyjskiej strategii i jej realizacji oraz o koniecznych działaniach NATO:
Strategią Rosji jest panowanie jak najdalej w głąb Europy. Putin obecnie realizuje politykę przyjętą przez Rosję lata temu. Zagrożone mogą czuć się państwa ościenne, np. m. in. Finlandia, Kazachstan, Białoruś, Polska. (…) Członkowie NATO nie powinni myśleć jedynie w kategoriach obrony własnego państwa, ale także o pomocy, czy obronie innych państw członkowskich, co było powiedziane na ostatnim szczycie sojuszu w Wilnie.
Do tego zagadnienia odniósł się także prof. Piotr Mickiewicz:
My nie dostrzegamy, że Rosjanie swoja politykę konstruują według tradycyjnych analiz geopolitycznych i musimy te kwestie uwzględniać. Ich przeciwnikiem politycznym jest Europa.
Goście debaty mówili o akcesji Szwecji do NATO pod względem działań Turcji, dr Damian Szacawa:
Działania Turcji odnośnie Szwecji możemy oceniać negatywnie. Nadal nie wiemy kiedy nastąpi wejście Szwecji do NATO. Jestem przekonany, że Szwecja dołączy do NATO – pytanie kiedy. Nie miejmy złudzeń – Turcja nadal będzie grać „kartą szwedzką”. Węgrzy wiele razy mówili, że nie będą stawiać weta, lecz w dalszym ciągu nie podejmują tego tematu.
Profesor Piotr Mickiewicz:
Proces wejścia Szwecji do NATO nie pójdzie gładko. Z punktu widzenia strategicznego i położenia geograficznego dołączenie Szwecji do sojuszu jest ważniejsze niż wejście Finlandii. (…) Jestem przekonany, że Szwecja dołączy do NATO. Z punktu widzenia interesu Polski ważnym jest, aby Szwecja jak najszybciej dołączyła do sojuszu.
O procesie przyjęcia Szwecji do sojuszu w kontekście tureckim wypowiedział się również gen. prof. Bogusław Pacek:
Sytuacja nie jest łatwa, Szwecja nie musi być tak łatwo przyjęta do NATO, ale uważam że to się stanie, lecz będzie to dużo kosztowało – Erdogan musi jeszcze swoje ugrać, będzie prawdopodobnie miał roszczenia wobec USA.
Goście debaty dyskutowali także nad politycznym aspektem dotyczącym Arktyki, prof. Piotr Mickiewicz:
Arktyka jest i będzie ważna, oczywiście dla państw o statusie „arktycznym”. Stanom Zjednoczonym z punktu widzenia strategicznego nie opłaca się być żandarmem kontrolującym żeglugę w tym terenie.
Na koniec spotkania podziękowano ekspertom oraz słuchaczom, którzy dołączyli się do debaty. Organizatorami i partnerami wydarzenia byli: Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Gdańsku, Instytut Debaty Publicznej oraz Centrum Aktywności Studenckiej i Doktoranckiej Uniwersytetu Gdańskiego.
Zapis nagrania debaty zostanie udostępniony na kanale YouTube Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Gdańsku oraz na stronie internetowej.
